VERHAAL VAN EEN JONGE CORNETIST

Mijn vader hield veel van jazz. Hij en ik waren grote vrienden en dus ging ik er op een gegeven ogenblik ook naar luisteren, want in trouwe vriendschap wil je dat alles een band schept, en doe je je best voor de ander.

De eerste jazz-plaat die ik kocht was in het begin jaren zeventig, ‘The rare Bix’ van Bix Beiderbecke samen met het orkest van Frankie Trumbauer, een plaat gestoken in een witte kartonnen hoes, een groen kader aan de bovenkant en daaronder een ietwat melancholiek portret van Bix. De vijftien titels van de opgenomen nummers stonden eveneens op de voorkant van de hoes vermeld.

Maar hoe klinkt de muziek van Bix Beiderbecke?

Bix klinkt zoals het koolzuur boven het glas danst als je cola net hebt ingeschonken.

Muziek van Bix is geen achtergrondmuziek. Je kunt het wel draaien en intussen iets anders doen, maar dan werkt het niet precies. Je moet er eigenlijk naar luisteren - er midden in gaan zitten. De muziek moet zich als het ware om je heen vouwen. Het zit vol prachtige nuances en het zit zo in elkaar, lijkt het wel, dat je er in mee wordt gezogen, de diepte in, en dan door de muziek zelf weer langzaam op kunt stijgen. Het vrolijkt je op. Het is muziek om een nieuwe dag met een glimlach tegemoet te treden, en zeker als de zon schijnt boven weilanden die timide glinsteren van de rijp. Het kan je ook uit de put tillen, het brengt je troost en verzoening. Bix geeft de burger moed om het maar eenvoudig te zeggen.

Maar wie was Bix Beiderbecke nu eigenlijk?

Bix Beiderbecke was een van de meest gewilde cornetisten in de jaren 1920, hoewel hij vooral beroemd werd vele jaren na zijn dood in 1931. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als een van de eerste jazzmusici bekwaam genoeg om te worden vergeleken met de grote Louis Armstrong. Zijn leven was echter ook doorzeefd door zelf-destructief gedrag, gekenmerkt door fatale alcoholisme.

Opgegroeid in Davenport, Iowa in een comfortabele middenklasse gezin, ontwikkelde Beiderbecke vaardigheid op de piano op zeer vroege leeftijd. Hij begon cornet te spelen op 16, geïnspireerd door Nick LaRocca van de Original Dixieland Jass Band.

Zijn slechte cijfers op school waren het gevolg van een gebrek aan interesse in alles wat hem daar opgedrongen werd. Zijn ouders stuurden hem tenslotte naar Lake Forest Academy, een kostschool in Illinois.

Daar ging hij echter zijn studies negeren ten gunste van stiekem af te reizen naar Chicago om daar jazz in speakeasies te horen. Hij begon meer en meer naar Chicago uit te wijken, en toen hij in 1922 van de academie werd weggestuurd, besloot hij om een carrière in de muziek na te streven. Hij genoot van de vroege jazzklanken van Louis Armstrong, King Oliver en Freddie Keppard, evenals de muziek van Maurice Ravel en Claude Debussy.

Beiderbecke sloot zich in 1923 aan bij The Wolverine Orchestra en maakte zijn eerste opnamen met hen in 1924.

Rond deze tijd begon zijn samenwerking met C-melody saxofonist Frankie Trumbauer. Beiderbecke en Trumbauer waren vergelijkbaar door hun virtuositeit in verfijnde en contrasterende klanken van de hot jazz. Hun spel zou hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van  de "cool" jazz, een stijl die populair werd gemaakt door Miles Davis en anderen in latere decennia.

Maar terwijl zijn verslaving bloeide, leed zijn carrière hier niet onder, want in 1927 zijn Bix en Trumbauer lid geworden van de Jean Goldkette Orchestra, en na enkele maanden van het Paul Whiteman Orchestra. Beiden waren hoog betaalde professionele ensembles met een grote populaire achterban.

Maar goed, om even terug te komen op het album ‘The rare Bix’, mijn eerste kennismaking met Bix Beiderbecke, blijft dit voor mij de prettigste periode, mede gezien door de zachtheid en de melodische verfijning van tonen en klanken.

Beiderbecke componeerde echter ook werken voor piano. Zijn solo "In a mist"  is een uitgebreid stuk, dat vroege jazz met elementen van het Franse impressionisme injecteert.

Het zware drinken kreeg echter een climax in 1929. Na een zenuwinzinking werd Bix gedwongen om verlof te nemen bij het Whiteman Orchestra om te recupereren. Hij bleef echter drinken en twee jaar later, op 6 augustus 1931, is hij op 28-jarige leeftijd bezweken aan zijn verslaving.

Hoewel niet volledig erkent tijdens zijn korte leven, is Beiderbecke's talent geprezen tot op de dag van vandaag. Zijn ingetogen en reflectieve stijl heeft model gestaan voor talloze volgelingen, zoals zijn versmelting van jazz en klassieke muziek invloeden.

Ook mijn vader is inmiddels gestorven, maar ik draai nog steeds de platen van Bix Beiderbecke en heb het uitgebouwd tot een epos dat mijn leven mee kan.

Klik voor meer info over Bix Beiderbecke naar mijn Early Jazz Site hier!